ဘရိန္းဝက္ခ်္

Brainwashing ကို အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓါန္မွာ ဦးေႏွာက္က်င္းျခင္း ၊ ရွိရင္းစြဲ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြကို စြန္႔လြတ္ဖယ္ရွားျပီး အျခားအယူအဆကို လက္ခံရန္ အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္း လို႔ ဘာသာျပန္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္ ။ သေဘာက လူတစ္ဦးရဲ့ ေခါင္းထဲက အေတြးေဟာင္းေတြကို ဖယ္ထုတ္ပစ္ျပီး အယူသစ္ေတြ ရိုက္သြင္းေပးလိုက္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။

လူတစ္ေယာက္ရဲ့ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး အေတြးအေခၚအယူအဆေတြကို ကေျပာင္းကျပန္ တနည္းအားျဖင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သြားေအာင္ ေျပာင္းလဲပစ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ မလြယ္ကူပါဘူး ။ အဲဒီလိုျဖစ္သြားဖို႔ အဲဒီလူရဲ့ ႏွလံုးသား နဲ႔ ၀ိဥာဥ္အားအင္ကုန္ခမ္းျပီး သိျမင္နားလည္ႏိုုင္တဲ့ စြမ္းအား နဲ႔ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္တဲ့ စြမ္းအားေတြကို သုညျဖစ္သြားေအာင္ အရင္လုပ္ရမွာပါ ။

'မင္း ဒီကိစၥနဲ႔ပက္သက္ျပီး ဘယ္လိုယံုၾကည္ေနေသးသလဲ' လို႔ေမးရင္ " ကၽြန္ေတာ့္ေခါင္းထဲမွာ ဘာမွမရွိေတာ့ဘူး၊ ဘာမွ မယံုၾကည္ေတာ့ဘူး" လို႔ေျပာရတဲ့အဆင့္ထိေရာက္ေအာင္ အရင္အလုပ္ခံရပါတယ္ ။ အဲဒီအခါက်မွ ' ကဲ ..ဒါဆို မင္းဒီလိုယံုၾကည္ေပေတာ့ ' လို႔ ဆက္အေျပာခံရျပီး ေနာက္ေျပာတာေတြကို လိုက္မွတ္ရင္း မွတ္ရင္းနဲ႔ သူတို႔ေျပာတာေတြကို တကယ္ယံုသြားရတဲ့ဘ၀ကို ေရာက္သြားရျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။

Brainwash ဆိုတဲ့ ဦးေႏွာက္က်င္းတဲ့အလုပ္ကို ေရွးပေ၀သဏီကတည္းက လူေတြလုပ္ခဲ့ၾကတာပါ ။ ေရွးအီဂ်စ္ႏိုင္ငံ ဖာရိုဘုရင္ေတြလက္ထက္ကတည္းက လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္ ။ လူေတြကို ေသြးေဆာင္ျဖားေယာင္းျပီး ထုထည္ၾကီးမားတဲ့ ပိရမစ္ၾကီးေတြကို ေဆာက္ခိုင္းခဲ့တာကို သမိုင္းသုေတသီေတြက  ေထာက္ျပခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာလည္း လုပ္ခဲ့ၾကတာပါပဲ ။ စစ္ေအးေခတ္မွာလည္း အေရွ႕အုပ္စု နဲ႔ အေနာက္အုပ္စု ႏွစ္စုလံုးက ဒီလိုလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္ ။ ကိုရီးယားစစ္ပြဲ (၁၉၅၀- ၅၃ ) အတြင္းမွာ တရုတ္အက်ဥ္းေထာင္မ်ားထဲမွာ ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ အေမရိကန္စစ္သားေတြလည္း ဦးေႏွာက္အက်င္းခံခဲ့ရပါတယ္။  ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပက္သက္ျပီး အေမရိကန္ဂ်ာနယ္လစ္ "အက္ဒြပ္ ဟန္တား" ေရးတဲ့ " New Leader" ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ ထြက္လာျပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာမွ Brainwashing ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရက ေခတ္စားလာခဲ့တာပါ ။ ဦးေႏွာက္အက်င္းခံရတာထက္စာရင္ ေသလိုက္တာကမွ သက္သာဦးမယ္လို႔ ဒီစာအုပ္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္ ။

ဒီေနရာမွာ ေျပာစရာရွိတာက လူတစ္ေယာက္ရဲ့ အေတြးအေခၚအယူအဆေတြကို ကေျပာင္းကျပန္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သြားေအာင္ ေျပာင္းလဲပစ္လိုက္တာမ်ိဳးကိုသာ ဦးေႏွာက္က်င္းတယ္လို႔ ေခၚတာမဟုတ္ဘဲ လူတစ္ေယာက္ကို တစ္စံုတစ္ခုကို ယံုၾကည္သြားေအာင္ ဆြဲေဆာင္တိုက္တြန္းတာမ်ိဳးကလည္း "brainwash" လုပ္ျခင္းဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ပါ ပါတယ္ ။ ဥပမာ အသစ္ေပၚလာတဲ့ ပစၥည္းတစ္ခုကို ၀ယ္သံုးခ်င္လာေအာင္ အတင္းတိုက္တြန္းျပီး ေၾကာ္ျငာလြန္းမက ေၾကာ္ျငာၾကေတာ့ လူအမ်ားက ဟုတ္မွာပဲလို႔ ယံုၾကည္ျပီး၀ယ္လိုက္မိတဲ့အခါမ်ိဳးကို "brainwash" အလုပ္ခံလိုက္ရတယ္လို႔ ေျပာေလ့ရွိၾကပါတယ္ ။ အမွန္တကယ္လည္း ဒီေန႔ေခတ္မွာ ေၾကာ္ျငာေတြ၊ မီဒီယာေတြ အလြန္အားေကာင္းလာတဲ့အတြက္ လူေတြလည္း အလြယ္တကူ ဦးေႏွာက္အက်င္းခံၾကရေလ့ ရွိပါတယ္ ။ လိုအပ္ခ်က္ေတြအရ ၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအရ ဦးေႏွာက္က်င္းျခင္း ဒီဂရီကြာျခားတယ္လို႔ ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ ။

ဒီေခါင္းစဥ္က အလြန္က်ယ္ျပန္႔တဲ့အတြက္ အေသးစိတ္ေဖၚျပရင္ စာရွည္ျပီး စာဖတ္သူမ်ားစိတ္၀င္စားမႈ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္တာေၾကာင့္ အတိုခ်ံဳးျပီး နားလည္ရလြယ္ကူေအာင္ က်ေနာ့္ရဲ့ အျမင္မ်ားကိုပါေပါင္းစပ္ျပီး အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေဖၚျပေပးပါ့မယ္ ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဦးေႏွာက္က်င္းနည္း ၆ မ်ိဳးရွိပါတယ္ ။ ဒီနည္းေတြကေတာ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြ ၊ စစ္တပ္ေတြ ၊ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္အဖြဲ႔အစည္းေတြ ၊ တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ အုပ္စိုးတဲ့တိုင္းျပည္ေတြ ၊ ႏိုင္ငံေရးခံယူခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူေတြ၊ စစ္သံု႔ပန္းေတြကို ျပဳလုပ္ေလ့ရွိတဲ့ နည္းလမ္းမ်ားျဖစ္ပါတယ္ ။

ပထမဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့ လိမ္ညာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ ။ ၁၄ ရာစုႏွစ္က ဥေရာပမွာ Black Death ဆိုတဲ့ ပလိပ္ေရာဂါဆိုးၾကီး က်ေရာက္ခဲ့တယ္ ။ ဥေရာပမွာရွိတဲ့ လူဦးေရရဲ့တစ္၀က္ေက်ာ္ဟာ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ ေသခဲ့ရပါတယ္ ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဂ်ဴးေတြက ေရတြင္းထဲကို အဆိပ္ခပ္လို႔ ခုလိုျဖစ္ရတာဆိုတဲ့ ေကာလဟာလသတင္း ထြက္ေပၚလာပါတယ္ ။ လူေတြဟာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက တစ္ရြာ နဲ႔ တစ္ရြာ ကူးလူးဆက္ဆံမႈ သိပ္မရွိၾကေသးပါဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီသတင္း မွန္ မမွန္မဆံုးျဖတ္ႏိုင္ဘဲ ယံုၾကည္သြားၾကတဲ့အတြက္ လက္ရွိေဘးဒုကၡၾကီးထဲက ထြက္ေပါက္ရွာတဲ့အေနနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ၾကရာမွာ ဂ်ဴးေတြ လူးလိမ့္ခံခဲ့ၾကရပါတယ္ ။

၈၈၈၈ အေရးအခင္းအတြင္း ဗကပေတြ ျမိဳ႕ထဲ၀င္ေရာက္လာျပီဆိုတဲ့ ၀ါဒျဖန္႔မႈနဲ႔ လက္နက္မပါဘဲ ဆႏၵျပေနေသာ ေက်ာင္းသားျပည္သူမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္ခတ္ႏွိမ္ႏွင္းဖို႔ ဒီနည္းလမ္းကိုအသံုးခ်ျပီး စစ္တပ္ကိုခိုင္းခဲ့တာပါ ။

ဒီမွာသိသာတဲ့အခ်က္က ပတ္၀န္းက်င္ေဒသမ်ားႏွင့္ ကူးလူးဆက္ဆံခြင့္မျပဳဘဲ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ျပီး သီးျခားခြဲထုတ္ခံထားတဲ့ေဒသေတြ၊ လူအုပ္စုေတြ (isolated area/community)မွာ အဓိကရုန္းဖန္တီးဖို႔၊ ဦးေႏွာက္က်င္းခံရဖို႔ ပိုမိုလြယ္ကူတယ္ဆိုတာပါပဲ ။

ဒုတိယနည္းလမ္းက တိတိက်က်မဟုတ္ဘဲ ျခံဳငံုေကာက္ခ်က္ခ်ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဥေရာပမွာ ဂ်စ္ပဆီေတြဟာ ရာဇ၀တ္ေကာင္ေတြပဲလို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်လိုက္တာနဲ႔ ဂ်စ္ပဆီမွန္ရင္ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္မဲ့သူမ်ားလို႔ ထင္သြားၾကတာမ်ိဳးပါ ။ ဒါေပမဲ့ ဂရိႏိုင္ငံမွာ စစ္တမ္းေကာက္ယူလိုက္တဲ့အခါ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြရဲ့ ၉၆ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ဂရိေတြပဲျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစြဲမခၽြတ္ဘဲ ထင္ျမဲဆက္ထင္ေနၾကေတာ့ ေနရာအတည္တက်မရွိ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ေလ့ရွိေပမဲ့ အျပစ္မရွိတဲ့ ဂ်စ္ပဆီေတြအတြက္ကေတာ့ နစ္နာၾကရတာေပါ့ ။

ထို႔အတူ ကမာၻ႕မီဒီယာစာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္သံုးစြဲလာတဲ့ ၀ါဒျဖန္႔စကားတစ္ခြန္းမွာ "မြတ္ဆလင္တိုင္းသည္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား မဟုတ္ေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္သမားတိုင္းသည္ မြတ္ဆလင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္" ဆိုေသာ စကားျဖစ္ပါတယ္ ။ အမွန္တကယ္ေတာ့ ထိုအယူအဆအတြက္ တိက်ခိုင္လံုတဲ့ အေထာက္အထားမ်ား၊ စစ္တမ္းမ်ား မရွိပါဘူး ။ အေမရိကန္ အက္ဖ္ဘီအိုင္မွ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ေသာစစ္တမ္းတစ္ခုတြင္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအနက္  ၆% ကသာ အစၥလာမၼစ္အစြန္းေရာက္မ်ားျဖစ္ျပီး ၊ က်န္တဲ့ ၉၄% အနက္ ၄၂%မွာ အေမရိကန္ဖြားလက္တင္လူမ်ိဳးမ်ား ၊ ၂၄% မွာ လက္၀ဲစြန္းေ၇ာက္မ်ား ၊ ၇% မွာ ဂ်ဴးအစြန္းေရာက္မ်ား ၊ ၅% မွာ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားႏွင့္ ၁၆% မွာ က်န္အစုအဖြဲ႔မ်ားရဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္ ။

ထို႔အတူ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထိ ဥေရာပတိုက္တြင္ျဖစ္ပြားေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားႏွင့္ပက္သက္ေသာ စစ္တမ္းမ်ားကို ထုတ္ျပန္ရာ ၉၉.၆% က မြတ္ဆလင္မဟုတ္ေသာ အျခားအစြန္းေရာက္အဖြဲ႔မ်ားရဲ့ လက္ခ်က္ျဖစ္ေနပါတယ္ ။ ထိုထဲတြင္ ၈၄.၈% မွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ လံုး၀သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေသာ ခြဲထြက္ေရးသမား မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ရေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖစ္ပါတယ္ ။ လက္၀ဲစြန္းေရာက္၀ါဒီမ်ား၏ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကလည္း အစၥလာမၼစ္အစြန္းေရာက္သမားမ်ားထက္ ၁၆ ဆ ပိုမိုျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး ၊ မြတ္ဆလင္အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္မႈမွာ ျဖစ္စဥ္အားလံုး၏ ၀.၄% သာရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္ ။ သို႔ေသာ္လည္း ဒီလိုတိက်ခိုင္လံုတဲ့ တရား၀င္စစ္တမ္းမ်ားရွိေနေသာ္လည္း မိမိဦးေႏွာက္ထဲ၀င္ေရာက္ျပီးသား အစြဲတစ္ခုကို ဆက္လက္ကိုင္စြဲ ထားျခင္းေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားနဲ႔ မည္သို႔မွ်မသက္ဆိုင္ေသာ ကမာၻအႏွ႔ံမွ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား နစ္နာၾကရပါတယ္။   

တတိယနည္းလမ္းက လႊဲခ်ျခင္း (သို႔) ထိုးေကၽြးျခင္းပါ ။ ကိုယ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တာကို လူေတြ သံသယမရွိေအာင္ အမ်ားသံသယရွိေလာက္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးရွိသူတစ္ဦးဦးကို တရားခံအျဖစ္ ကင္ပြန္းတပ္ေပးလိုက္ျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္ ။ ဒါကို လူေတြ ယံုၾကည္သြားတဲ့အတြက္ လူသတ္မႈမက်ဴးလြန္ပါပဲ ေထာင္ထဲေရာက္သြားရတဲ့ လူေတြလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိခဲ့ပါတယ္ ။ ထိုနည္းလမ္းကို အဓိကရုန္းမ်ားဖန္တီးရာတြင္လည္း မရိုးတမ္း အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္ ။ လူအမ်ားစုရဲ့စိတ္ထဲမွာျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ တဖက္သားအေပၚ  အထင္အျမင္ေသးတဲ့စိတ္၊ သံသယစိတ္ ကို အသံုးခ်တာလို႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခုပါ ။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ ၂၂ ရက္တြင္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ ေအာ္စလုိၿမဳိ႕႐ွိ အစုိးရ႐ုံးမ်ား တည္႐ွိရာအနီးတြင္ ကားဗုံးေဖာက္ခြဲခဲ့ရာ လူ ၈ ဦးေသဆုံးခဲ့သည္။ ထုိ႕ေနာက္ ယူတုိရာ (Utoya) ကၽြန္းသုိ႕သြားေရာက္ကာ လူငယ္အမ်ားအျပား ပါဝင္ေသာ လူအုပ္စုအား ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့ရာ ၆၉ ဦးေသဆုံးခဲ့သည္။ လက္ယာစြန္းေရာက္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီ အန္းဒရက္စ္ ဘရီဗစ္ခ္ ဆိုသူ တစ္ဦးတည္းက က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီျပႆနာစျဖစ္ျဖစ္ျခင္း သတင္းးေၾကျငာခဲ့ရာမွာ "အယ္လ္ေကဒါရဲ့ လက္ခ်က္နဲ႔ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ပြားတယ္" လို႔ ေၾကျငာခဲ့တာကို ျပန္အမွတ္ရမိပါေသးတယ္။

ျမန္မာျပည္တစ္ေနရာရာမွာ ဗံုးကြဲမႈျဖစ္ျပီဆိုတာနဲ႔ ဘာစံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမွ မလုပ္ေသးခင္ သတင္းစာထဲမွာ KNU ၊ KIA ၊ ABFDS စတဲ့အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုခုရဲ့လက္ခ်က္အျဖစ္ ေၾကျငာခဲ့တာေတြဟာလည္း ဒီအခ်က္ထဲမွာ အၾကံဳး၀င္ပါတယ္ ။

ဒုတိယပိုင္း ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္ …

( ဦးဦး ေမွာ္ဆရာ )