ဦးေအးေမာင္နဲ႕ ဗုဒၶဝါဒ

 

ဦးေအးေမာင္၊ဗုဒၶနဲ. ဗုဒၶဝါဒ၊ စာအုပ္ အင္တာဗ်ဴး

ဗုဒၶႏွင္. ဗုဒၶဝါဒ စာအုပ္ အင္တာဗ်ဳး

ဆရာေအာင္သင္းအေမး၊ ဆရာဦးေအးေမာင္ အေၿဖ

သင္း။ ။ ကဲ- ဆရာေရ၊ ဒီတစ္ခါေတာ.ၿဖင္. “ဗုဒၶႏွင္. ဗုဒၶဝါဒ” စာအုပ္ေၾကာင္းကို လွည္.ပါရေစေတာ.။

ေအး။ ။ ေမးပါ ကိုေအာင္သင္း ေမးပါ။ က်ြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ေၿပာခ်င္ပါတယ္။

သင္း။ ။ ပထမဆံုး ေမးလိုက္ခ်င္တဲ. ေမးခြန္းကေတာ. ဆရာဒီစာအုပ္ကို ဘာေၾကာင္.ေရးခဲ.သလဲ။ ဆိုလိုတာက ဆရာရယ္၊ တစ္ေယာက္ေယာက္က တိုက္တြန္းလို. ေရးခဲ.တာလား၊ ကိုယ္.သေဘာကိုယ္.ဆႏၵ အရေရးခဲ.တာ ဆိုရင္လည္း ဘာေၾကာင္. ေရးခ်င္စိတ္ေပါက္လာခဲ.သလဲဆိုတဲ.

ေမးခြန္းပါပဲ။

ေအး။ ။ဒီဗုဒၶႏွင္.ဗုဒၶဝါဒ စာအုပ္ကို ေရးဖို. ဘယ္သူကမွ မတိုက္တြန္းခဲ.ပါဘူး။ မတိုက္တြန္းတဲ. အၿပင္တစ္ခ်ိဳ.ကဆိုရင္ ဒီစာအုပ္ကို မေရးဖို.ေတာင္သတိေပးခဲ.ဖူးပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ. က်ြန္ေတာ္ေရးခဲ.တယ္။ ေရးၿပီးေတာ. စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ဆီကို ဖတ္ၿပီးထင္ၿမင္ခ်က္ေပးဖို. စာမူကိုေပးလိုက္ပါတယ္။ တကတဲ ကိုေအာင္သင္းရယ္၊ စာမူကို ၿပန္မေပးေတာ.ပါဘူး။ က်ြန္ေတာ္.ဆီမွာ မိတၱဴ က်န္ရစ္ခဲ.ေသးလို. ကံေကာင္းတယ္ ဆိုရမွာေပါ. ကိုေအာင္သင္းရယ္။

သင္း။ ။ဘာၿဖစ္လို.လဲ ၿပန္မေပးတာလဲ အဲဒီစာေရးဆရာက ဒီစာအုပ္ကို မထုတ္ေစခ်င္လို.မ်ားလား။

ေအး။ ။မေၿပာတတ္ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင္. ၿဖစ္ခ်င္လည္း ၿဖစ္မွာေပါ.။
က်ြန္ေတာ္လည္း ေမးၿမန္းမေနေတာ.ပါဘူး။

သင္း။ ။ အင္း- ဒီလိုဆိုေတာ. တိုက္တြန္းတဲ.သူ မရွိတဲ.အၿပင္ တားၿမစ္တဲ. သူေတြေတာင္ရွိခဲ.ေသးတာကိုး။ ဒါေၾကာင္. က်ြန္ေတာ္က ဘယ္လိုက ဘယ္လို ေရးခ်င္စိတ္ေပါက္လာခဲ.သလဲ ဆိုတာကို ေမးတာပါဆရာ။

ေအး။ ။ေရးခ်င္စိတ္ေပါက္တာကေတာ. ေက်ာင္းသားဘဝကတည္းကပဲ ကိုေအာင္သင္းေရ။ ဒီလို-ဒီလို၊ က်ြန္ေတာ္က အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝကတည္းက စာေလးေပေလး ဖတ္တာကိုေတာ. ဝါသနာပါတယ္။ ဒီေတာ. နည္းနည္းပါးပါး စဥ္းစားဆင္ၿခင္တတ္တဲ. အခ်ိန္ကစၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္မွာရွိတဲ. လူအမ်ားစုရဲ. ဘာသာေရးယံုၾကည္ခ်က္တစ္ခ်ိဳ.ကို တယ္ၿပီးဘဝင္မက်ခဲ.ခ်င္ဘူး။ ဒါနဲ.ပဲ ေကာလိပ္ကို ေရာက္ လာေတာ. အဂၤလန္ၿပည္ ဗုဒၶဘာသာအသင္းက ထုတ္ေဝတဲ. ဗုဒၶဘာသာ ဆုိင္ရာစာအုပ္ေတြကို ရွာၿပီးေလ.လာခဲ.ပါတယ္။အဲဒီမွာ တင္ ဘာကိုသြားေတြ.သလဲဆိုေတာ. က်ြန္ေတာ္တို. ေရွးၿမန္မာဗုဒၶစာေပမွာ မေတြ.ဖူးတဲ. ဗုဒၶေဒသနာ တစ္ခ်ိဳ.ကိုလည္း သြားေတြ.တယ္။ ေနာက္ၿပီး ကမာၻ. အသိပညာရွင္ၾကီးေတြက ဗုဒၶဝါဒကို ေထာက္ခံၿပီးေရးသား ထားတာေတြကို လည္း သြားၿပီးေတြ.ၿပန္တယ္။အဲဒီမွာတင္ ဒီစာအုပ္ကို ေရးခ်င္စိတ္ ၿပင္းၿပင္းၿပၿပ ၿဖစ္လာမိတာပါဘဲ။ အဲ- ၁၉၆၂ ေရာက္ေတာ. က်ြန္ေတာ္.ရည္မွန္းခ်က္ ရုပ္လံုးေပၚလာေတာ.တာေပါ.ေလ။

သင္း။ ။နားလည္ပါၿပီဆရာ။ က်ြန္ေတာ္ဒီေမးခြန္းကို ေမးလိုက္တာက အသိပညာရွင္တစ္ေယာက္ၿဖစ္လာဖို.၊ စာေပပညာရွင္တစ္ေယာက္ၿဖစ္လာဖို. ဘယ္လိုအဓိဌာန္ၿပဳရတယ္။ ဘယ္ေလာက္ၾကိဳးပမ္းရတယ္ဆိုတာကို ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြသတိ ၿပဳမိေစခ်င္လို. ဒီေမးခြန္းကို တမင္ထည္.ၿပီးေမးတာပါဆရာ။ ေနာက္ထပ္ၿပီးေမးလိုက္ခ်င္တာက ဆရာဟာတကယ္. ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ေယာက္ ၿဖစ္တယ္ဆိုတာ က်ြန္ေတာ္တို.သိေနၾကၿပီးသားပါ။ ဒါေပမဲ. ဆရာ.ေလ.လာမႈကို ၾကည္.လိုက္ေတာ. ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ေယာက္ရဲ. စူးစမ္းေလ.လာနည္းမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ အၿပင္ကလွမ္းၿပီးေလ.လာေနသလိုလို ထင္ရတယ္ဆိုပါရေစေတာ. ဆရာရယ္။ဗုဒၶဆိုတာ တကယ္ရွိခဲ.ဖူးလားလို. မစူးစမ္းရုံတမယ္ပဲ ရွိေတာ.ေလာက္ေအာင္ ေလ.လာထားတာကို ေတြ.ရပါတယ္။က်ြန္ေတာ္ေၿပာလိုက္တာလြန္သြားရင္ လည္းခြင္.လြတ္ေပေတာ. ဆရာေရ။ ဘာေၾကာင္.ဒီလိုၿဖစ္သြားရတာကို သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။

ေအး။ ။အင္း- ကိုေအာင္သင္းရဲ. ေမးခြန္းက အေတာ္ေလးကို ရွည္ရွည္ေၿဖရလိမ္.မယ္၊ ဒီေတာ. တစ္ၿခားအပိုင္းေတြကို မေၿဖမီ ေၿပာခ်င္တာက ကိုေအာင္သင္းရဲ. ေမးခြန္းထဲ မွာပါတဲ. “ဗုဒၶဘာသာဝင္” ဆိုတဲ. ေဝါဟာရနဲ. ပတ္သက္ၿပီး က်ြန္ေတာ္နားလည္သေလာက္ ရွင္းၿပခ်င္ပါတယ္။ ဒီေဝါဟာရကို ဗုဒၶဝါဒီ အမ်ားစုရဲ. အစဥ္အလာခံယူခ်က္မ်ိဳးနဲ. မဟုတ္ပဲ ဗုဒၶရဲ. အလိုနဲ.အညီ နားလည္ရမယ္ဆိုရင္ ဗုဒၶဝါဒီတစ္ဦးဟာ တစ္- ဗုဒၶ အထူးၿပဳေဟာၾကားခဲ.တဲ.တရားေတြ (ဥပမာအားၿဖင္. သစၥာေလးပါး၊ မဂၢင္ရွစ္ပါးဆိုတာမ်ိဳးေတြကို) စူးစမ္းေလ.လာၿခင္း၊ ႏွစ္- ေက်ေက်ညက္ညက္ နားလည္ၿခင္းနဲ. သံုး- လိုက္နာက်င္.သံုးၿခင္းဆိုတဲ. အဂၤါသံုးပါးနဲ. ၿပည္.စံုရပါမယ္။
ဒီေနရာမွာ တစ္ဆက္တည္း ေၿပာလိုက္ခ်င္တာက စူးစမ္းေလ.လာရမယ္ဆိုတာ ဗုဒၶက အေတာ္ၾကီးကို ေလးအနက္ထားၿပီး ေဟာၾကားခဲ.တယ္ဆိုတာ လူတိုင္းသိၾကပါတယ္။ ကိုေအာင္သင္းေရ၊ ခဏရပ္ၿပီးစဥ္းစားၾကည္.လိုက္စမ္းပါ။ စူးစမ္းတယ္လို. ဆိုလိုက္ကတည္းကသိခ်င္လို.မဟုတ္လား။ သိၿပီးသားကိစၥကို ဘယ္သူကစူးစမ္းေနေတာ.မွာလဲ။ သိခ်င္လို.သာစူးစမ္းတာပဲ မဟုတ္လား။ သိခ်င္တယ္ဆိုကတည္းက သို.ေလာ၊ သို.ေလာၿဖစ္လို.မဟုတ္လား။ သို.ေလာ သို.ေလာဆိုတာ ဟာ သံသယပဲ မဟုတ္လား ကိုေအာင္သင္း။ မရယ္နဲ.ေလ- ကိုေအာင္သင္း၊ က်ြန္ေတာ္ေၿပာတာ မဟုတ္ဘူးလား။

သင္း။ ။ ဟုတ္ပါတယ္ဆရာ၊ က်ြန္ေတာ္ရယ္တာက တစ္ဆင္.ၿပီးတစ္ဆင္. ဆရာရဲ. ေကာက္ခ်က္ေတြ တက္တက္သြားတာကို သေဘာက်လြန္းလို.ရယ္လိုက္တာပါ။ ဟုတ္ပါတယ္ဆရာ သံသယေပါ.။ ကဲ - ဆက္ပါဦး ဆရာ။

ေအး။ ။ စူးစမ္းတယ္ဆိုတာ သံသယစိတ္ေၾကာင္.ေပၚလာတာခ်ည္းပဲေပါ.။ သို.ေသာ္လည္း ေနရာတကာမွာ သံသယစိတ္ လြန္ကဲေနၿပန္ရင္လည္း အသိပညာတိုးပြားမႈ မရွိႏုိင္ေတာ.ဘူး။ ဒါေၾကာင္. အသိပညာရွာတဲ. အခါမွာ သံသယစိတ္ လြန္ကဲမႈနဲ. မ်က္စိမွိတ္ ယံုၾကည္မႈဆိုတဲ. အစြန္းႏွစ္ခုကို ေရွာင္ၿပီး အလယ္လမ္းကို လိုက္ဖုိ.လို ပါတယ္။
ဒီေတာ. ကိုေအာင္သင္းရဲ.ေမးခြန္းကိုဆက္ၿပီး ေၿဖရမယ္ဆိုရင္ ကမာၻ.သမိုင္းမွာ ဗုဒၶဟာထင္ရွားဧကန္ရွိခဲ.ပါရဲ.လားဆိုတဲ. သံသယမ်ိဳးက်ြန္ေတာ္.မွာဘယ္ေသာအခါက မွမေပၚေပါက္ခဲ.ပါဘူး။ ဒါေပမဲ.ကိုေအာင္သင္းေရ- ဗုဒၶဝါဒကို ဟိုေရွးဦးလက္မြန္ စၿပီးေလ.လာခဲ.ၾကတဲ. အေနာက္တိုင္းပညာရွင္ေတြမွာေတာ.ၿဖင္. အဲဒီသံသယမ်ိဳးၿဖစ္ခဲ.ၾကဖူးေသးတယ္ေနာ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားၾကည္. လိုက္ၿပန္ေတာ.လည္း အဲဒီလိုၿဖစ္ခဲ.ၾကတာသိပ္ေတာ.မထူးဆန္းလွဘူးကိုေအာင္သင္းရဲ.။ ဒီတုန္းက သူတုိ.ဆီမွာ ပါဠိဘာသာေလ.လာမႈကမရွိေသးဘူး။ သကၠတစာေပ ေလ.လာမႈသာရွိေသးတာ။ ဒီေတာ. သကၠတစာေပမွာ ေတြ.ရတဲ. “မဟာယာန” ဗုဒၶဝင္ကိုသာ သိခြင္.ရၾကတာေပါ.။ သကၠတစာေပမွာ ပါတယ္ဆိုတဲ. ဗုဒၶဝင္ဆိုတာကလည္း ဗုဒၶရဲ. တန္ခိုးၿပမႈေတြနဲ. ေဖာင္းပြၿပီး ဗုဒၶကို စၾကဝဠာအရွင္ ထာဝရသခင္လိုၿဖစ္ေအာင္ တင္ၿပထားေလေတာ. အေနာက္တိုင္းဗုဒၶသုေတသီေတြရဲ. စိတ္ထဲမွာ သို.ေလာသို.ေလာ ဆိုတဲ. သံသယေတြ ေပၚခဲ.ရတာေပါ.။ အခုေတာ.ၿဖင္.ဗုဒၶအေၾကာင္းသုေတသနၿပဳမႈေတြက ခိုင္မာလာၿပီၿဖစ္တဲ. အတြက္ ဒီလိုသံသယမ်ိဳး ( အဲ- ဗုဒၶဆိုတာ တကယ္ရွိဖူးလားဆိုတဲ. သံသယမ်ိဳး) ရွိတဲ. အေနာက္တိုင္းသုေတသီရယ္လို. မရွိေတာ.ပါဘူး။
ဒါေပမဲ. တစ္ခုေတာ.ရွိတယ္ကိုေအာင္သင္းေရ- သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္ကဗုဒၶကို သူတို.ရႈၿမင္ပံုနဲ. က်ြန္ေတာ္တို. ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ ရႈၿမင္ပံုမွာ မတူတဲ. ကြာဟခ်က္တစ္ခုေတာ. ေတြ.ရတယ္။

သင္း။ ။ဆိုစမ္းပါဦးဆရာ။ က်ြန္ေတာ္တို.က ဆရာ.ဆီက အဲဒီလိုဟာမ်ိဳးေလးေတြၾကားခ်င္တာပါ။

ေအး။ ။သူတုိ.ရဲ. ထင္ၿမင္ခ်က္ကို က်ြန္ေတာ္ရဲ. စာအုပ္ထဲမွာလဲ အေတာ္ေလး စံုစံုေစ.ေစ. ေရးခဲ.ၿပီးၿဖစ္ပါတယ္။ ကိုေအာင္သင္းလည္းေတြ.မွာေပါ.။ ဒီလိုေလ- ဗုဒၶရွိစဥ္အခါက `ဘဂဝါ` ဆိုတဲ. စကားကိုပဲ သံုးစြဲခဲ.ၾကတယ္။ `ဗုဒၶ` ဆိုတဲ.စကားလံုးဟာ ထိပ္တန္းပညာရွိသူေတာ္သူၿမတ္ေတြကိုသာ ညြန္းၿခင္းၿဖစ္တယ္။ ဗုဒၶေခတ္မတိုင္မီ ပြင္.ခဲ.တဲ. ဗုဒၶအဆူဆူဆိုတာ ကေတာ. ေရွးေခတ္အဆက္ဆက္က ရွိခဲ.ဖူးတဲ. ပညာရွိသူေတာ္စင္မ်ားကိုသာ ရည္ညြန္းခ်င္းၿဖစ္တယ္လုိ. ဆိုၾကတယ္။
ေရွးအစဥ္အလာ ဗုဒၶစာေပနယ္ထဲကမထြက္လိုတဲ.၊ ဗုဒၶဝါဒီတစ္ေယာက္အေနနဲ. ဒီအဆိုကို လက္ခံဖို.မလြယ္ေပမဲ. ကမာၻအသိပညာနယ္ပယ္မွာ က်င္လည္ႏွံ.စပ္ခ်င္တဲ. လူတစ္ေယာက္အဖုိ.ေတာ. အေတာ္ေလး ဆင္ၿခင္သံုးသပ္ဖို.ေကာင္းတဲ. အခ်က္ပဲလို.က်ြန္ေတာ္ထင္ၿမင္မိတယ္။
ဆိုၾကပါစို. ကိုေအာင္သင္းရယ္၊ ဥပမာ- သိပၸံပညာရွင္တစ္ဦးဟာ ၿပႆနာတစ္ရပ္ကို ေလ.လာစူးစမ္းတယ္၊ ေနာက္ေတာ.အေၿဖကိုေတြ.ရွိသြားတယ္။ အဲဒီအေၿဖေတြ.ရွိခ်က္ဟာ သူ.တစ္ေယာက္တည္းရဲ. ဦးေႏွာက္ထဲက လံုးခနဲ ခဲခနဲ ထြက္လာတာမွ မဟုတ္ပဲ။ သူ.အရင္က သိပၸံပညာရွင္ေတြရဲ. ေတြ.ရွိခ်က္ေတြနဲ. တစ္နည္းမဟုတ္တစ္နည္း တစ္စိတ္တစ္ေဒသအားၿဖင္. ဆက္သြယ္ေနမွာပဲ မဟုတ္လား။

သင္း။ ။ ဟုတ္တာေပါ.ဆရာ ၊ အိုင္းစတိုင္းရဲ.ေတြ.ရွိခ်က္ဟာ ႏ်ဴတန္ရဲ. ေတြ.ရွိခ်က္ေတြနဲ. ဆက္စပ္ခ်င္ဆက္စပ္ေနမွာေပါ.။

ေအး။ ။အဲဒီလိုပဲ တစ္ၿခား အသိပညာနယ္ပယ္၊ အတတ္ပညာနယ္ပယ္ေတြမွာလည္း အသိပညာတိုးတက္မႈဟာတစ္ဆင္.ၿပီးတစ္ဆင္. တက္ခဲ.ရတာဟာ ဓမၼတာပါပဲ။ ဒီလိုပဲ (ကိုေအာင္သင္း လည္းသိၿပီးသားၿဖစ္မွာပါ။) ကမၼဝါဒ၊ ဘဝသံသရာ၊ စ်ာန္တရား၊ ဒုကၡသစၥာ အစရွိတဲ. အခ်ိဳ.ေသာဗုဒၶတရားေတြဟာ ဗုဒၶမေပၚမွီကတည္းက ေရွးအိႏၵိယၿပည္မွာ ရွိခဲ.ၿပီး တရားေတြကိုး။ ဒီလိုပါပဲ။ ေလာကမွာ ရွိရွိသမ်ွ သခၤါရဓမၼေတြနဲ. တစ္ၿခားဟာေတြအားလံုးဟာ အေဟာင္းနဲ.အသစ္ဒြန္တဲြေနတာခ်ည္းပါပဲ။
ဗုဒၶဝါဒဟာ အဲဒီလိုရွိခဲ.ၿပီးသားၿဖစ္တဲ. အယူဝါဒေတြနဲ. ေထြးေရာယွက္တင္ ၿဖစ္ေနတဲ. အတြက္ေၾကာင္. `ဗုဒၶရဲ. ပညာဂုဏ္` ဟာတစ္ၿပားသားမ်ွ နိမ္.က်သြားတယ္လို. က်ြန္ေတာ္ၿဖင္. မထင္မဘူး။ ဗုဒၶက ေရွးဆရာေတြရဲ. တရားေတြကို အၾကြင္းမဲ. လက္ခံ ခဲ.တာမွ မဟုတ္ပဲ။ ေရွးဆရာေတြရဲ. ကမၼဝါဒေတြဟာ ဗုဒၶေဒသနာေတြမွာ သိသိသာသာ ၾကီေၿပာင္းလဲသြားပံုကို ေရွ.ပိုင္းမွာ က်ြန္ေတာ ္ကိုေအာင္သင္းကို ေၿပာခဲ.ေသးသားပဲ မဟုတ္လား။
ဒီေနရာမွာ ေၿပာလိုက္ရဦးမယ္ ကိုေအာင္သင္းေရ။ ဗုဒၵရဲ. ဂုဏ္ေတာ္တစ္ပါး မွာအပါအဝင္ၿဖစ္တဲ. `ပညာဂုဏ္` ဆိုတာကို က်ြန္ေတာ္တို. ေၿခေၿခၿမစ္ၿမစ္ ေလးေလးနက္နက္နားလည္ဖို. လိုအပ္တယ္လို. က်ြန္ေတာ္ထင္မိတယ္။ ဗုဒၶေဒသနာေတြအရ ပညာဟာ ဗုဒၶလမ္းစဥ္မွာ အၿမတ္ဆံုးတရား ၿဖစ္တယ္။ အဓိပၸယ္အားၿဖင္. အလြန္နက္နဲ က်ယ္ေၿပာပါတယ္။ သိသင္.သိအပ္တဲ. အမွန္တရားအားလံုးကို သိၿမင္ၿခင္း၊ သိၿမင္တဲ. အတိုင္းက်င္.ၾကံေနထိုင္ၿခင္းထိေအာင္ အက်ဳံးဝင္ေနတယ္ကိုေအာင္သင္းရဲ.။ ဒီ `ပညာ` ေၾကာင္.လည္း ဗုဒၶက `ငါဘုရားကို ၿမင္ေသာသူသည္ ငါ.တရားကိုၿမင္၏။ ငါ.တရားကို ၿမင္ေသာသူုသည္ ငါဘုရားကို ၿမင္၏ ` လို.မိန္.ၾကားခဲ.တယ္ မဟုတ္လား ကိုေအာင္သင္းရဲ.။

သင္း။ ။နားလည္ပါၿပီဆရာ၊ ပညာဆိုတာဟာ အမွန္ကိုသိယံုသာလ်င္ မကအမွန္ကိုလိုက္နာက်င္.သံုးႏုိင္တဲ. စိတ္ဓာတ္၊ က်င္သံုးၿခင္တဲ. စိတ္ႏွလံုးရွိပါမွ ၿပည္.စံုတယ္လို. ဆိုရမွာေပါ.။ ဟုတ္တယ္ဆရာ၊ က်ြန္ေတာ္တို.ၿမန္မာလူမ်ဳိးတုိ.ရဲ. ခံယူခ်က္မွာပညာရွိဆိုတာဟာ သိနားလည္ရုံသာမဟုတ္ဘဲ အက်င္.ပါၿဖဴစင္တဲ. သေဘာကုိေဆာင္ေနတယ္လို. က်ြန္ေတာ္ နားလည္မိပါတယ္။

ေအး ။ ။ဗုဒၶရဲ.စိတ္ႏွလံုး ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ.မႈ၊ စိတ္ဓာတ္ၿမင္.ၿမတ္မႈ၊ သူတစ္ပါးကို ၾကင္နာသနားတတ္မႈ၊ အမွားကိုခြင္.လြတ္တတ္မႈ စတဲ.ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာစရုိက္လကၡဏာေတာ္ေတြဟာ သူ.ေခတ္ကလူေတြရဲ. စိတ္ႏွလံုးမွာ ထင္းထင္းၾကီးၿဖစ္ေအာင္ကိုပဲ စြဲၿပီးက်န္ရစ္ခဲ.တယ္။ အဲဒါေၾကာင္. ဗုဒၶနဲ. ေခတ္ၿပဳိင္ သို.မဟုတ္ သူ.အရင္မတိုင္မီက ေပၚေပါက္ခဲ.တဲ. အိႏၵိယဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ. အမည္ေတြဟာ ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္သြားေသာ္လည္း ဗုဒၶရဲ.အမည္ကေတာ. ဒီေန.ထိေအာင္ထင္ရွားက်န္ရစ္ခဲ.တာၿဖစ္တယ္လို. အေနာက္ႏုိင္ငံ ဗုဒၶဘာသာသုေတသီပညာရွင္ေတြကမွတ္ခ်က္ခ်ခဲ.ၾကပါတယ္။ အဲဒီမွတ္ခ်က္ကို က်ြန္ေတာ္ၿဖင္.သံသယမရွိ လက္ခံမိပါတယ္။ ဘာေၾကာင္.လဲဆိုေတာ. အေနာက္တိုင္းဗုဒၶဘာသာဆိိုင္ရာ ပညာရွင္ေတြထဲမွာ ဗုဒၶေဟာခဲ.တဲ.တစ္ခ်ိဳ.တစ္ရားေတြကို ႏွစ္သက္လက္ခံၿခင္း မၿပဳႏုိင္တဲ. ပညာရွင္အခ်ိဳ.ကေတာင္ ဗုဒၶရဲ. စိတ္ဓာတ္ၿမင္.ၿမတ္မႈကိုေတာ. တေလးတစား ဝန္ခံၿပီးၾကည္ညိဳၾကပါတယ္။

သင္း။ ။ေနာက္တစ္ခု ေမးခ်င္တာက ဆရာကိုးကားလိုက္တဲ. က်မ္းေတြထဲမွာ အေနာက္ႏုိင္ငံက က်မ္းေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားၾကီးကို ေတြ.ရပါတယ္။ဆရာက သူတို.ကို အေတာ္ပဲေလးေလးစားစား ကိုးကားထားတယ္လို. ထင္မိၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုအရည္အေသြးေၾကာင္. ေလးစားပါသလဲ။ ဒီေမးခြန္းကို ေမးလိုက္ရတာက က်ြန္ေတာ္.ဆီက စာေပသမားလူငယ္ေတြ သတိၿပဳသင္.တဲ.အခ်က္ေတြ ထြက္လာေစခ်င္လို. ေမးလိုက္ရတာပါပဲဆရာ။

ေအး။ ။ကိုေအာင္သင္းေရ၊ အဲဒီလိုေမးလိုက္မယ္ဆိုရင္ေတာ. က်ြန္ေတာ္က အေတာ္မ်ားမ်ားေလးကို ၿပန္ၿပီး ေၿပာရေတာ.မယ္။ ပထမအခ်က္က ဗုဒၶတရားေတြကို တင္ၿပရာမွာ အေနာက္တိုင္းဗုဒၶက်မ္းစာေပေတြကို က်ြန္ေတာ္ အမ်ားၾကီးမကိုးကား ဘူး။ စာအုပ္ရဲ. နိဒါန္းမွာ က်ြန္ေတာ္ ေရးလိုက္တဲ. အတိုင္း ဆဌသဂၤါယနာတင္ ၿမန္မာၿပန္သုတၱန္နဲ. ဝိနည္းပိဋကတ္ကိုသာ အမ်ားဆံုးကိုးကားၿပီး ေရးသားခဲ.ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အဲဒီေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာ နိကာယ္သုတၱန္အမည္နဲ. တကြတိတိက်က် ေဖာ္ၿပထားခဲ.ပါတယ္။ေနာက္ၿပီး အေနာက္တိုင္း ဗုဒၶက်မ္းၿပဳဆရာေတြ ဟာလည္းစင္စစ္အားၿဖင္. အဲဒီ နိကာယ္ငါးက်မ္းကိုပဲ မွီၿငမ္းၿပဳၿပီး ေရးသားခဲ.ၾကတာပါ ပဲ။
သူတို.စာအုပ္ေတြကို က်ြန္ေတာ္မကိုးကားဘူး မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုးကားခဲ.ပါတယ္။ အဲဒါေတြက ဗုဒၶမေပၚမွီက အိႏိၵယၿပည္ရဲ. အေၿခအေန၊အထူးသၿဖင္. ဘာသာအယူဝါဒ၊ ဘာသာေရးအေတြးအေခၚ၊ လူေနမႈစနစ္ဆိုင္ရာ ကိစၥေတြသာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြကို ၿမန္မာဗုဒၶဘာသာစာေပမွာ မေတြ.ရဘူူး။ ဒါေပမဲ. ကိုေအာင္သင္းရယ္ ဗုဒၶဝါဒစာေပကို ေရး ေတာ.မယ္ဆိုရင္ အဲဒါေတြကို ခ်န္ပစ္ခဲ.ဖုိ.လည္းမသင္.ဘူး မဟုတ္လား။ အဲဒါေၾကာင္.ကိုးကားရတာပါ။ ေနာက္ၿပီးကိုးကားရတဲ.အေၾကာင္း ေနာက္တစ္ခ်က္ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ. ဗုဒၶဝါဒနဲ. ကိုက္ညီေနတဲ. သူတို.ဆီက ပညာရွင္ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္ၾကီးေတြရဲ. အေရးအသားမ်ိဳးေတြကို တင္ၿပခ်င္လို.ပါပဲ။သူတို.ရည္ညြန္းတဲ. စာအုပ္စာတမ္းေတြကို ကိုယ္က လက္လွမ္းမမီေလေတာ. သူတို. ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ၿပထားတာေတြေလာက္ကိုပဲ က်ြန္ေတာ္က ကိုးကားႏုိင္တာေပါ.ေလ။ က်ြန္ေတာ္ဒီစာအုပ္ကို ေရးခဲ.တာမွာ အဲဒီႏွစ္ခ်က္ကလြဲလို. အေနာက္ႏုိင္ငံ က်မ္းၿပဳဆရာက တစ္ၿခား အေထာက္အကူ ေၿပာပေလာက္ေအာင္ ဘာမွမရခဲ.ပါဘူး။ တစ္နည္းေၿပာလိုက္ရမယ္ဆိုရင္ သူတို.ကို သိပ္အထင္ၾကီး ေလာက္စရာ မေတြ.ရပါဘူး။ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားစုရဲ. အစဥ္အလာ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ.ဆန္.က်င္ေနတဲ. ကမၼဝါဒ၊ ဘဝသံသရာ၊ ရဟႏ ၱာဆိုင္ရာ ဗုဒၶေဒသနာေတြကို သူတို.စာအုပ္ေတြထဲမွာ တစ္ခါမွ က်ြန္ေတာ္မေတြ.ခဲ.မိဘူး။

သူတို.ေလ.လာမႈမွာ ၾကီးမွားတဲ. တစ္ၿခားဟာကြက္ၾကီးတစ္ခုကေတာ. ဗုဒၶလက္ထက္ရဟန္းသံဃာအေၾကာင္းကို လ်စ္လ်ဳရႈထားၿခင္းပါပဲ။ ဗုဒၶအလိုေတာ္က် ရဟန္းသံဃာရဲ. အေၿခခံဖြဲ.စည္းပံုကို မီးေမာင္းထိုးၿပထားတဲ. ဝိနည္း ပိဋကတ္ဟာသိပ္ စိတ္ဝင္စားဖုိ.ေကာင္းတယ္ ကိုေအာင္သင္းရဲ.။ ရဟန္းသံဃာေတာ္တို.ရဲ. ဒီမိုကေရစီက်င္.သံုးမႈ၊ လြပ္လပ္ၿပီး တစ္ေသြးတစ္မိန္.ဆိုတာမ်ိဳး မရွိမႈ၊ ရဟန္းနဲ. လူတို.ရဲ.တရားနဲ. အညီ အခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံမႈ၊ ဗုဒၶရဲ.အံ.မခန္း စိတ္ဓာတ္ၿမင္.ၿမတ္မႈ စသည္အားၿဖင္. မွတ္သားၾကည္ညိဳစရာေတြ တစ္ပံုၾကီးပါလာတယ္ ကိုေအာင္သင္းရဲ.။

ဒီေနရာမွာ ဗုဒၶက “ငါဘုရား၏ တရားကို ၾကားနာရေသာ္လည္း အခ်ိဳ.ပုဂၢိဳလ္တုိ.သည္ အက်ြတ္တရား ရၾကလိမ္.မည္မဟုတ္။ အခ်ိဳ.ပုဂၢိဳလ္္မ်ားမွာမူကား ငါဘုရား၏တရားကို မၾကားနာရေသာ္လည္း အက်ြတ္တရား ရၾကလိမ္.မည္” လို. ေဟာၾကားထားတဲ. ေဒသနာကို က်ြန္ေတာ္တို. မေမ.သင္.ဘူး။
အဲဒီေဒသနာထဲမွာ ဗုဒၶမိန္.ၾကားခဲ.တဲ.အတိုင္းပဲ ဗုဒၶရဲ.ေဒသနာေတြကို မၾကားနာဖူး၊ မေလ.လာဖူးပါဘဲနဲ.ကို မိမိတို.စိႏၱာမယဥာဏ္စြမ္းနဲ. အမွန္တရားကို သိၿမင္သြားခဲ.ၾကတဲ. အေနာက္ႏုိင္ငံသားေတြလည္း ရွိတာပါပဲ။ဥပမာ- ကိုေအာင္သင္းရယ္၊ ဂ်ာမန္ဒႆနဆရာၾကီး ‘ရႈိပင္ဟြာ’ ဆိုလို.ရွိရင္ လူေတြကို တဏွာေလာဘစိုးမိုးေနတဲ. အတြက္လူ.ဘံုၾကီးဟာ ဒုကၡဘံုၾကီးၿဖစ္ေနပံုကို အေထာက္အထားမ်ားစြာနဲ. အေလးအနက္ တင္ၿပခဲ.ၿပီးတဲ.ေနာက္မွာ ကမာၻေက်ာ္ အသိပညာ ရွင္ၾကီးၿဖစ္သြားခဲ. တာပဲ ကိုေအာင္သင္းရဲ.။ သူ.တင္ၿပခ်က္ေတြ ကလည္း က်ြန္ေတာ္တို. ေရွးရုိးအစဥ္အလာ ခံယူခ်က္ေတြနဲ. မတူဘူး။ တကယ္ေလးနက္ၿပီး ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားၾကဖို. ေကာင္းတဲ. အခ်က္ေတြမို.. သူတို.လိုအေနာက္ တိုင္းအသိပညာ ရွင္ေတြကို က်ြန္ေတာ္.စာအုပ္ေတြထဲမွာ တတ္ႏုိင္သမ်ွ ကိုးကားထည္.သြင္းခဲ.ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။

သင္း။ ။ နားလည္ပါၿပီ ဆရာ။တကယ္ဆိုေတာ. ဆရာက ဗုဒၶဝါဒနဲ. ပတ္သက္လာ ရင္ က်ြန္ေတာ္တို.ဆီက တကယ္. ပညာေက်ာ္ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား ၾကပ္မပ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ.တဲ. သံဂၤါယနာတင္ ပါဋကတ္ၿမန္မာၿပန္ကိုသာ ေလးထားၿပီး ၿပဳစုခဲ.တယ္။ ၿပီးေတာ.မွ စာဖတ္သူေတြအဖို. အၿပန္.က်ယ္စြာ စဥ္းစားႏုိင္ေအာင္သာလ်ွင္ ကမာၻ.အသိပညာရွင္ေတြရဲ. အဆိုအမိန္.ေတြ၊ သုေတသနၿပဳခ်က္ေတြ၊ ထင္ၿမင္ခ်က္ေတြ ကိုထည္.သြင္းခဲ.တယ္ဆိုတာ ေပၚလြင္ေနပါၿပီ။ ေနာက္ၿပီး ဆရာက ဗုဒၶဝါဒကို တကယ္တမ္းေလ.လာေတာ.မည္ဆိုရင္ ပိဋကတ္ၿမန္မာၿပန္ကို ေသခ်ာေလ.လာသင္.ေၾကာင္း သတိေပးလိုက္သလိုပါပဲ ဆရာ။
ကဲ-ဆရာေရ၊ က်ြန္ေတာ္လည္း ဆက္ၿပီး ေမးခ်င္တာေတြကေတာ. အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ဒါေပမဲ. မေမးခ်င္ေတာ.တဲ. အေၾကာင္းေတြကလည္း အမ်ားၾကီးပဲ။

ေအး။ ။ဟုတ္ပါ.- ကိုေအာင္သင္းေရ၊ ကိုေအာင္သင္း ေမးလာရင္ေတာင္ မွ က်ြန္ေတာ္ကလည္း မေၿဖခ်င္တဲ. အေၾကာင္းေတြက အမ်ားၾကီးပဲ။

သင္း။ ။ဒီေတာ. အခြင္.သာရင္ေတာ. က်ြန္ေတာ လာခဲ.ပါရေစဦး၊ ဆရာ. ကိုသာက်န္းက်န္းမာမာ အသက္ရွည္ပါေစလို. ဆုေတာင္းခဲ.ပါတယ္။

ေအး။ ။ကဲ-ကို ေအာင္သင္း ေပးတဲ. ဆုအတိုင္း အၿပည္.ၿပီး ေစာင္.ေနပါရေစဗ်ား။